Giới – Định – Tuệ & Bát Chánh Đạo

• Tránh: nói dối, nói đôi chiều, nói thô ác, nói nhảm.
• Thay thế bằng: chân thật, ái ngữ, khích lệ, đúng thời điểm.

Vì sao quan trọng? Lời nói tạo nghiệp ngay lập tức; lời lành giúp mình và người bớt khổ.

• Không làm tổn hại sinh mạng.
• Tôn trọng tài sản người khác.
• Trung thực & tiết độ trong các quan hệ.

Lợi ích thấy ngay: sống an ổn, ít lo sợ, dễ tập trung khi thiền.

Tránh 5 nghề gây hại: buôn vũ khí, buôn người, giết hại/buôn thịt, buôn chất say, buôn chất độc.

• Không lừa dối, không lợi dụng tín ngưỡng để mưu lợi.
• Sống biết đủ (tri túc) → nhẹ lòng, ít tham cầu.

• Ngăn ác chưa sinh; dừng ác đã sinh.
• Khởi thiện chưa sinh; nuôi lớn thiện đã sinh.

Mách nhỏ: 5–10 phút chánh niệm mỗi giờ hiệu quả hơn “cố một bữa rồi bỏ”.

• Thân: hơi thở, đi – đứng – nằm – ngồi, cử động.
• Thọ: đang dễ chịu/khó chịu/trung tính – rồi sẽ đổi.
• Tâm: đang tham/sân/si hay tĩnh lặng, rộng rãi.
• Pháp: các chướng ngại & pháp thiện đang có.

Nguyên tắc: chỉ ghi nhận – không phán xét; thấy xong buông, không dính.

• Sơ thiền: rời dục, hỷ lạc khởi (còn suy – xét đối tượng).
• Nhị thiền: hỷ lạc do định sinh (không còn suy – xét), tâm yên.
• Tam thiền: lắng hỷ, trú xả, chánh niệm rõ ràng.
• Tứ thiền: không khổ không lạc, niệm thanh tịnh.

Cốt lõi: định là nền, tuệ là ánh – tâm sáng thì tự thấy sinh‑diệt đúng như thật.

Hiểu đúng khổ: Khổ chủ yếu do tâm dính mắc – không phải hoàn cảnh.

Thấy duyên khởi: mọi thứ nương nhau mà có → luôn đổi thay (vô thường) → không có cái “ta” cố định (vô ngã).

Kết quả: bớt bám víu → lòng nhẹ → an lạc.

• Ly tham: thấy “vị ngọt” chỉ là cảm giác sẽ đổi – đỡ tôn thờ ngoại cảnh.
• Vô sân: nuôi dưỡng từ bi – hiểu khổ của mình & người đều do vô minh.
• Bất hại: chủ ý không làm tổn hại thân – tâm ai.

Dòng chảy tự nhiên: nghĩ đúng → nói/ làm đúng → đời sống nhẹ nhàng & vững chãi.